Recent kreeg ik het verzoek om in een paar zinnen de dynamiek in de zorg te schetsen. Er is in “de zorg” echter zo veel tegelijkertijd in beweging dat die paar zinnen eenvoudig verworden tot een enorm boekwerk. Toch heb ik een poging gewaagd om in een aantal bullets en steekwoorden de belangrijkste dynamiek te vatten. Hou me aanbevolen als mensen reacties of aanvullingen hebben!De mens
– meer en andere aandacht voor preventie (of beter: gezondheid!), onder meer in samenwerking met partners buiten (!) de zorg (“Alles is gezondheid” – integraal – intersectoraal)
– dankzij technologische ontwikkelingen (App’s, online dossier, thuis meet apparatuur weegschaal/hartslag/bloeddruk/glucose) steeds meer kansen voor zelfmanagement; de burger als “co-producent” van eigen gezondheid
Het speelveld
– verschuiving afgelopen decennia van overheid richting “markt”, inclusief veldpartijen die initiatief naar zich toetrekken (Agenda voor de Zorg), maar tegelijkertijd allerlei bestuurlijke convenanten die bewegingsvrijheid dicht timmeren
– solidariteit: toenemende scheefgroei in “grootgebruikers” van collectieve zorgmiddelen door meer geïndividualiseerde behandeling
– herijking solidariteit: meer eigen betalingen, toename verplicht eigen risico, toename aantal personen met maximaal vrijwillig eigen risico, afname deelname aan de aanvullende verzekering
– decentralisaties (jeugdzorg, langdurige zorg: naar gemeentelijk domein, dichterbij de burger, sterkere roep om inschakeling sociaal steunsysteem), met bijbehorende wetswijzigingen (nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 en Wet Langdurige Zorg (nu nog AWBZ))
De spelregels en spelers
– van budgetten via prestatiebekostiging naar uitkomstbekostiging en daar dwars doorheen een trend naar integrale (populatie)bekostiging
– betere meting van resultaten (kwaliteitsindicatoren, inclusief oprichting kwaliteitsinstituut)
– sterkere rol voor verzekeraars, langzaam maar gestaag opbouw van kennis over zorginkoop (niet alleen meer op prijs, maar ook op resultaat/kwaliteit – bv via selectieve contractering en wens tot specialisatie/bundeling)
– toenemende risico’s voor zorginstellingen (omzet afhankelijk van gerealiseerde productie, kapitaallasten in tarieven), dus noodzaak om bedrijfsvoering te verbeteren en bijbehorend sterke roep om ondernemersvaardigheden