Bij het beperken van de groei van het aantal wanbetalers in de Zorgverzekeringswet speelt de zorgverzekeraar een doorslaggevende rol.

De zorgverzekeraar is, door de inwerkingtreding van de wanbetalersregeling in 2009,  de eerste in een lijn van veel daar op volgende organisaties waarmee de in gebreke blijvende premiebetaler te maken krijgt. Hoewel de zorgverzekeraar van origine geen organisatie is met als doelstelling de schuldhulpverlening is die eerste plek vanuit het oogpunt van preventie wel cruciaal voor alle daarop volgende stappen.

In het evaluatierapport “Kort op de bal” dat wij in 2011 samen met adviseurs van Berenschot voor het ministerie van VWS schreven, kwamen wij rond de preventieve werking tot de volgende twee conclusies:

1. Het is van cruciaal belang om snel te reageren zodra een betalingsachterstand ontstaat (‘kort op de bal spelen’), anders wordt de schuldsituatie in korte tijd problematisch.
2. Brieven sturen aan wanbetalers heeft een zeer beperkte werking voor een deel van de wanbetalers. Het direct benaderen heeft een veel groter effect.

Een proactieve rol van de zorgverzekeraar is dus het devies als het aankomt op preventie.  Onlangs constateerde de minister van VWS op basis van een rapport van BS&F en Social Forcedat het aantal samenwerkingstrajecten tussen zorgverzekeraars, gemeenten, schuldhulpverlening beperkt blijft tot slechts een handvol. Dat is een gemiste kans.

Er zijn tal van mogelijkheden voor zorgverzekeraars om samen met ketenpartners meer doen:

• Samenwerkingstrajecten starten met gemeenten en schulphulpverlening rondom de wanbetaler, zodat de gemeente vanuit haar toebedeelde verantwoordelijkheden uit de nieuwe wet schuldhulpverlening de wanbetaler kan benaderen met een hulpaanbod. Dit soort projecten bestaat reeds, ‘vroeg eropaf’ in Amsterdam en het wanbetalersproject in Enschede zijn goede voorbeelden. Maar het zijn nog maar druppels op een gloeiende plaat.
• Afspraken met gemeenten maken om bij verzekerden met een uitkering de premie rechtstreeks in te houden op die uitkering.
• Proactief benaderen van premiebetalers met een achterstand via een eigen callcenter, om via een directe persoonlijke benadering afspraken te maken met de wanbetaler (bijvoorbeeld een betalingsregeling).
• ‘Profilering’ van wanbetalers, naar risicio groepen en gericht beleid maken. Hierdoor stemt men het beleid af op de wanbetaler: ruimte geven zodat schuldhulpverlening tot een schuldregeling kan komen of juist optreden met incassomaatregelen.

Nu we het vierde jaar van de wanbetalersregeling zijn in gaan, de opstartproblemen verholpen zijn, stuwmeren rond oudere regelingen zijn verwerkt en de economische crisis voortduurt, is het tijd voor de zorgverzekeraars om deze rol nog actiever op te pakken.

Ed Maagdelijn